میدان نفتی مارون در 60 کیلومتری شرق شهر اهواز قرار گرفته است. این میدان در سال 1347 کشف شده که از جنس کربناته میباشد. میدان مارون شامل سه مخزن آسماری، بنگستان و خامی است که دو مخزن آسماری و بنگستان، مخزن نفتی و مخزن خامی، گازی است. میزان نفت درجای مخزن بنگستان 4054 میلیون بشکه برآورد شده، که با توجه به ویژگیهای خاص مخزن بنگستان میزان محدودی از ذخیره نفت آن تولید شده است.
قرارداد طرح پژوهشی توسعه میدان نفتی مارون (مخزن بنگستان) بین شرکت ملی نفت ایران و دانشگاه صنعتی اصفهان با محوریت گروه مهندسی نفت دانشکده مهندسی شیمی در اسفند ماه سال 1399 به امضا رسید. در این قرارداد شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب به عنوان شرکت فرعی حضور دارد.
این طرح توسط یک کمیته راهبری و یک کمیته تخصصی انجام میشود که اعضای کمیته راهبردی طرح شامل رئیس دانشگاه، معاون پژوهش و فناوری دانشگاه، معاون مالی و اداری دانشگاه، رئیس دانشکده مهندسی شیمی و مجری (مدیر) طرح هستند. براساس نیاز طرح و زیر نظر مجری طرح، پنج کارگروه تخصصی زمینشناسی و پتروفیزیک، مهندسی حفاری و بهرهبرداری، آزمایشگاهی، مدلسازی و ازدیاد برداشت تشکیل شد. مسئولیت هریک از این کارگروهها بر عهده یک عضو هیئت علمی است. اعضای هر کارگروه تخصصی میتواند متشکل از اعضا هیئت علمی، همکار پسادکتری یا پژوهشگر دکتری، دستیار پژوهشی و فارغ التحصیل کارشناسی و کارشناسی ارشد باشد.
در انجام این طرح استفاده از ظرفیتهای دانشگاه اولویت اول است. به گونهای که اکثر جذبهای صورت گرفته برای انجام پروژه از فارغ التحصیلان دانشگاه صنعتی اصفهان است.
ظرفیتهای دانشگاه در بخش سختافزاری مرتبط با حوزه بالادستی نفت برای انجام طرح پژوهشی میدان مارون به دو دسته امکانات آزمایشگاهی و رایانههای با قابلیت پردازش بسیار بالا تقسیمبندی میشوند. از آزمایشگاههای موجود در دانشگاه میتوان به آزمایشگاه مرکزی دانشگاه دارای تجهیزاتی مانند XRD, SEM, FE-SEM اشاره نمود. آزمایشگاه آنالیز دانشکده مهندسی شیمی دارای تجهیزاتی مانند کروماتوگراف گازی، کروماتوگراف مایع با کارآیی بالا، طیفسنج مادون قرمز، دستگاه تقطیر، دستگاه تعیین میزان گوگرد عنصری، جذب فرابنفش و بررسی نقطه اشتعال، است که برای آنالیز نفت مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین، آزمایشگاه نفت بالادستی واقع در دانشکده مهندسی شیمی، در این زمینه دارای تجهیزاتی قابل توجه است. آزمایشگاه نفت بالادستی دارای دستگاههای متعدد و پیشرفته شامل دستگاههای سیلابزنی، سانتریفیوژ مخصوص آنالیز ویژه مغزه، تجهیزات مناسب اسیدکاری، تعیین تراوایی و تخلخل، تعیین کشش بینسطحی و کشش سطحی، اندازهگیری ویسکوزیته، برش و آمادهسازی مغزه، سانتریفیوژ مخصوص جداسازی سیالات، دستگاه حلالیت و بررسی هیدراتهای گازی و سایر تجهیزات مورد نیاز است. همچنین آزمایشگاههای مکانیک سنگ و ژئوفیزیک واقع در دانشکده مهندسی معدن (شامل تعیین خصوصیات فیزیکی سنگ، مقاومت فشاری تک محوری و چند محوری، دستگاه چاهنگاری و دستگاه لرزهنگاری) دارای تجهیزات قابل توجه در زمینه تخصصی مربوط به خود است. در ادامه تصویر چند مورد از تجهیزات ارائه شده است.
از فعالیتها و دستاوردهای اولیه این طرح تاکنون، میتوان به توسعه نرمافزار بانک جامع اطلاعاتی مخزن (MBD-IUT)، کنترل کیفیت گزارشها و مدلهای استاتیک و دینامیک مخزن، تهیه بانک جامع اطلاعاتی دادههای آزمایشگاهی مخازن کربناته انجام شده توسط محققین جهان و توسعه یک نرمافزار بر اساس الگوریتم یادگیری ماشین برای غربالگری روشهای ازدیاد برداشت نفت بر پایه این دادهها، ارائه یک معیار کمی برای رتبهبندی چالشهای میدان بر اساس معیارهای فنی، اقتصادی و زیستمحیطی و رتبهبندی چالشهای میدان بر اساس این معیارها، غربالگری روشهای ازدیاد برداشت نفت بر اساس مخازن مشابه دنیا، نرمافزارهای تجاری، انجام آزمایش و مدلسازی مفهومی، اشاره کرد.